Wieś Chałupki Dębniańskie geograficznie przynależy do Kotliny Sandomierskiej. Położona jest w widłach Wisłoka i Sanu w odległości 13 km od Leżajska. Zajmuje obszar o powierzchni 618,91 ha (1997r.), zaś obecny stan ludności wynosi około 960 osób (2006 r.)
       Geneza tejże miejscowości sięga II poł. XIX wieku. Miejscowa tradycja podaje, że po zniesionym tu folwarku zostało na miejscu pięć rodzin służby folwarcznej, które osiedliły się w pobliżu drogi prowadzącej z Grodziska Dolnego do gościńca Jarosław- Leżajsk. Stały się one ośrodkiem nowego przysiółka- Chałupek. Stąd też wywodzi się etymologia jej nazwy- "chałupki". Naprzeciw tego skupienia powstaje po 1880 roku drugie zw. Łazem. W obu skupieniach było 16 domów.
       Sytuację zmienia przeprowadzenie w latach 1896-1900 toru kolejowego i wybudowanie stacji kolejowej (1882r.) a także wykonanie twardej nawierzchni prowadzącej z Grodziska Dolnego do jarosławskiego gościńca (1897r.) W tym czasie dwór parceluje przylegające do dębniańskich pastwisk około 200 morgów gruntu (1 morga=0,56 ha). Sprowadziło to gwałtowną przemianę gospodarczego charakteru przysiółka i jego szybki wzrost.
       Obok stacji kolejowej, Jarosławicz, pochodzenia żydowskiego wybudował młyn parowy, a z czasem wybudowano także tartak. Mieszkańcy wsi znaleźli tu możliwość pewnego zarobku. Jednak nie wszyscy byli tymi szczęściarzami. Zazdroszczono tym, którzy pracowali na kolei lub we młynie. Michał Lizak, Jan i Józef Salwach uważani byli za panów, gdyż po Jarosławiczu przejęli młyn. Niestety w 1958 r. spłonął. Inni, w poszukiwaniu zarobku, wyruszali do okolicznych miejscowości na tzw. "flis". Stąd powstało takie powiedzenie:- Dokąd idziesz? -Na flis.
       W czasie II wojny światowej koleją transportowano wojsko i amunicję, dlatego też stacja i tory stały się celem licznych bombardowań. Jak podają osoby pamiętające te czasy zginęło wówczas wielu mieszkańców wsi. Otóż w 1939r. od strony Leżajska nadleciały hitlerowskie samoloty kierując się na most kolejowy w Tryńczy. Ostrzelane przez artylerię polską wracają zrzucając po drodze na Chałupki kilka bomb. Wioska ta w ciągu wojny była kilkakrotnie bombardowana; starsi ludzie przypominają ośmioletnią dziewczynkę, Janinę Salwach, która zginęła od bomby, kiedy pasła krowy. "Pamiątką" po tym wydarzeniu był głęboki dół obok kościoła, który częściowo został uszkodzony. Inna historia z czasów wojny dotyczy Żyda Haimka, który w tzw. "Kormanicach" (dzisiejsze tereny obok pastwisk ) długo ukrywał się przed Hitlerowcami. Ludzie ukradkiem podrzucali mi kawałki chleba i inną żywność. Jednak przed zakończeniem wojny został wykryty i rozstrzelany na cmentarzu (tzw. okopowisku). Należy też dodać, iż w czasie wojny wielu młodych ludzi zostało wywiezionych na przymusowe roboty do Niemiec lub do tzw. Junaków. W pobliżu Łazu osiedlają się rodziny przybyłe z Grodziska Dolnego. Do 1937 r. stanęło 8 gospodarstw. Nowy przysiółek nosił swojską nazwę "Na polach", a urzędową- Zarowie. W 1939 roku Zarowie liczyło 36 domów, zaś Chałupki Dębniańskie 72 domy.
       Stopniowo napływają dalsi osadnicy; zarówno z Grodziska Dolnego, jak i z sąsiedniej wsi Dębno. Rozwija się tu życie związane ze wsią macierzystą i wsiami sąsiednimi, uwidacznia się to w zawieraniu małżeństw, a w związku z tym "ruchu" parcel gruntowych, rozwoju życia kulturalnego i gospodarczego.
       Chałupki wyodrębniły się jako samodzielna osada jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. Łazy, Zarowie, a następnie tzw. Ługi powiązane były nadal z Grodziskiem Dolnym. Dalsze zmiany zaszły już w Polsce Ludowej tj. po 22 lipca 1944 roku.

Opracowała: Elżbieta Kluza

Dzieje Parafii Rzymsko-Katolickiej w Chałupkach Dębniańskich

       Mieszkańcy wsi Grodzisko Nowe i Chałupki Dębniańskie związani są ze sobą, nie tylko wspólną szkołą podstawową, ale przede wszystkim przynależnością do jednej parafii- Parafii Rzymsko- Katolickiej w Chałupkach Dębniańskich pod wezwaniem Św. Andrzeja Apostoła.
Początki życia duchowego chałupczan związane są z dziejami parafii Dębnie (powstałej w kon. XIV w.)W 1397 r. król Polski Władysław Jagiełło wydał w Lubaczowie akt lokacyjny parafii rzymsko- katolickiej w Dębnie. Akt zawierał również uposażenie dla proboszczów. Burzliwe dzieje, a zwłaszcza napady Tatarów, przyczyniały się do zniszczeń w parafii i świątyni. W 1862 r. staraniem rodzin hrabiów Potockich i książąt Lubomirskich oddano do użytku murowaną świątynię .W czasach zaborów ludność wyznania rzymsko- katolickiego masowo opuszczała wieś, a na jej miejsce osiedlali się Rusini wyznania grekokatolickiego. Świątynia rzymsko- katolicka została zamieniona na cerkiew .O jej pierwotnym przeznaczeniu świadczy jednakże brak kopuły charakterystycznej dla świątyni obrządku wschodniego.
       W 1945 r. ludność ruska wyznania greko- katolickiego została wysiedlona na tereny Ukrainy należącej po II wojnie św. do Związku Radzieckiego. Nakazem starosty powiatu łańcuckiego (Dębno, Chałupki Dębniańskie, Grodzisko Dolne należały wówczas do powiatu łańcuckiego, powiat Leżajski nie istniał) eryguje się parafię rzymsko- katolicką. Jej pierwszym proboszczem był ks. Jan Ramotki ( funkcję tę pełnił w latach 1945-1946). Następnym proboszczem został ks. Marcin Tunia (lata 1946-58). Obaj księża wcześniej byli wikarymi w Grodzisku Dolnym. Do 1945 r. mieszkańcy Chałupek Dębniańskich oraz przysiółków Grodziska Dolnego (tj. Łazów, Zarowia i Ługów) należeli do parafii w Grodzisku Dolnym. Po 1945 roku wieś Chałupki przynależy do parafii w Dębnie, zaś wcześniej wspomniane przysiółki do Grodziska Dolnego. Msze św. odbywają się jednakże w świątyni w Chałupkach Dębniańskich, wybudowanej ciężką pracą społeczną mieszkańców Chałupek tuż przed wybuchem II wojny światowej ( 1936 r.). Od 1958 r. proboszczem dla naszej parafii zostaje ks. Alojzy Michalski. On również, tak jak jego poprzednicy, przyjeżdża z Dębna na Mszę św. o godzinie ósmej w każdą niedzielę. Ówcześni mieszkańcy wsi Grodzisko Nowe uczęszczają na Msze św. do Chałupek Dębniańskich, zaś należą w dalszym ciągu do parafii w Grodzisku Dolnym. W 1966 roku ks. A. Michalski umiera. Jego następcą zostaje ks. Adolf Mroczek ( 1966-1992).
       W 1967 roku ks. bp Ignacy Tokarczuk, ordynariusz przemyski, nadaje do Chałupek Dębniańskich ks. Kazimierza Węgłowskiego, który pełni do 1970 r. funkcję p.o. proboszcza. W 1970 r. powstaje nowa parafia łącząca wsie Chałupki i Grodzisko Nowe, a jej proboszczem zostaje w/w ks. Węgłowski. W sierpniu 1973 r. zostaje on przeniesiony do Leżajska, a nowym proboszczem został 38-letni ks. Józef Stopyra (1.08.1973- 19.04.1983). Po nim w latach 1983- 1990 proboszczem był ks. Tadeusz Wyskiel. Od 26.04.1990 roku kapłańską posługę w parafii sprawuje ks. Jan Sczepaniak.

Opracowała: Elżbieta Kluza